Փաշինյանի և Զելենսկու իշխանությունների նմանությունները․ կիրառված քարոզչական տեխնոլոգիաները պատերազմական իրավիճակում

Նիկոլ Փաշինյանն ու Վլադիմիր Զելենսկին բազմաթիվ նմանություններ ունեն: Նրանք երկուսն էլ պոպուլիստ ղեկավարներ են: Նրանք երկուսն էլ իրենց գործունեության արդյունքում աղետի են հասցրել սեփական երկրները: Նրանց երկուսի քաղաքականությունն էլ պատերազմի է հանգեցրել: Նրանք երկուսն էլ թվացյալ «հակառուսական» կամ «ինքնիշխանության կողմնակիցներ են», սակայն իրենց «ինքնիշխան» գործունեության արդյունքում անբեկանելիորեն նվազել է սուվերենությունը, և նրանց ղեկավարած պետությունները առավել քան երբևէ զրկվում են ինքիշխանությունից:

Բացի պոպուլիզմից անզեն աչքով երևում է, թե որքան նման են ուկրաինական և հայկական իշխանությունների քարոզչությունը և օգտագործված տեխնոլոգիաները պատերազմի ընթացքում: Ընդ որում քարոզչական տեխնոլոգիաների նմանությունը պարզ երևում է նաև երկու երկրների ղեկավարների` մինչպատերազմական շրջանի հայտարարություններից ու գործողություններից:

Ներկայումս ուկրաինական իշխանությունը պատերազմի փուլում կիրառում է նույն քարոզչական մեթոդաբանությունը, որն օգտագործվում էր նաև Հայաստանի իշխանությունների կողմից նախորդ մոտ 4 տարիների և հատկապես` 44-օրյա պատերազմի ընթացքում:

Թե՛ Փաշինյանի, և թե՛ Զելենսկու իշխանությանը հատուկ է պոպուլիզմը, հանրության առաջ ակնահաճո գործողություններ կատարելը, օրինակ` հեծանիվ քշելը:

Նրանցից մեկը տապալեց Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման բանակցությունները, իսկ մյուսը մերժեց Մինսկի պայմանավորվածություններն ու ակտիվորեն ձգտում էր անդամագրվել ՆԱՏՕ-ին:

Նիկոլ Փաշինյանը իր իշխանավարության սկզբում հայտարարում էր` «Հայաստանում կա 3 միլիոն վարչապետ»: Ռազմական գործողությունների օրերին Ուկրաինայի նախագահը, դիմելով ժողովրդին, հայտարարեց` «Երբ ես նախագահ էի դառնում, ես ասել եմ, որ մեզնից յուրաքանչյուրը նախագահ է: ... Իսկ հիմա այնպես է պատահել, որ մեզնից յուրաքանչյուրը մարտիկ է, մարտիկ` իր տեղում»:

Երկուսն էլ պատերազմը կառավարում են ուղիղ եթերներով: 44-օրյա պատերազմի ժամանակ կարելի է հիշել, որ Փաշինյանը ամբողջ օրը Ֆեյսբուքում էր և դիմում էր քաղաքացիներին: Զելենսկին նույն ոճի մեջ է. ֆեյսբուքյան և տելեգրամյան տեսաուղերձներ, ելույթներ, հայտարարություններ և այլն:

Նիկոլ Փաշինյանը քաղաքացիներին առաջարկում էր զրահաբաճկոն և սաղավարտ վերցնել ու մեկնել ռազմաճակատ: Զելենսկին էլ քաղաքացիներին զենք է բաժանում պատերազմում կռվելու համար, իսկ ՆԳՆ–ն հորդորում է «Մոլոտովյան կոկտեյլներ» պատրաստել ու նետել ռուս զինծառայողների վրա:

ՀՀ վարչապետը պատերազմի ընթացքում հրաժարվեց կանոնավոր բանակի համալրումից, կոչ արեց 30-հոգանոց կամավորական ջոկատներ կազմել, իսկ Ուկրաինայի նախագահը հորդորում է կամավորական, այդ թվում` արտասահմանցիներից կազմված լեգեոններով կռվել ռուսական զորքի դեմ, և հաճույքով հայտարարում որոշ խմբերի` Ուկրաինա տեղափոխվելու և ռուսական բանակի դեմ կռվելու մասին:

Պատերազմի օրերին Հայաստանում վարչապետի պաշտոնը զբաղեցնող անձի տիկինը «Էրատո» ջոկատ էր կազմավորել և իբրև թե առաջնագծում էր, իսկ իրականում այդ ամենը գեղեցիկ ֆոտոսեսիա էր: Այս օրերին Ուկրիանայում ևս կարող ենք տեսնել նախկին վարչապետ Յուլյա Տիմոշենկոյին և տարբեր պատգամավորների, որոնք դարձյալ նույն քարոզչական գծում են:

Վլադիմիր Զելենսկին և իր ստորադասները նմանություններ ունեն նաև Արծրուն Հովհաննիսյանի և Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի հետ, և օգտագործում են նույն տեխնոլոգիաները` նույն քայլերով, որոնք օգտագործվում էին 44–օրյա պատերազմի ընթացքում՝ հանրության ոգին բարձրացնելու համար։

Օրինակ` մի քանի օր առաջ Կիևի քաղաքապետ Վիտալի Կլիչկոն «Associated Press» գործակալությանը տված հարցազրույցում նշել էր, որ «Կիևը շրջափակված է: Բոլոր ուղիները արգելափակված են»:

Ավելի ուշ, իր ֆեյսբուքյան էջում Վիտալի Կլիչկոն հերքել էր իր իսկ խոսքերը, մեղադրել ռուսական լրատվամիջոցներին և հորդորել հետևել միայն պաշտոնական տեղեկատվությանը:

Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի սրճախմության տեխնոլոգիան որդեգրեց նաև Ուկրաինայի նախագահը: Զելենսկին թեյ էր խմում ուկրաինական բանակի զինծառայողների հետ ցույց տալու համար, որ ինքը բանակի կողքին է ու ոչնչից չի վախենում։

44-օրյա պատերազմի օրերին, երբ քննարկվում էր Արցախի Հանրապետության Հադրութ քաղաքի վրա ադրբեջանական վերահսկողության հարցը, և միայն հետագայում պարզվեց, որ հոկտեմբերի 8-ից Հադրութը գտնվել է Ադրբեջանի զինված ուժերի վերահսկողության տակ, Արծրուն Հովհաննիսյանը հայտարարում էր, որ «Հադրութ քաղաքը գտնվում է Արցախի Հանրապետության Պաշտպանության բանակի լիարժեք վերահսկողության տակ»:

Նույնությամբ, երեկ Վլադիմիր Զելենսկին հայտարարեց, որ «Ուկրաինայի «պաշտպանության բոլոր գծերը պահպանված են, ռազմավարական ոչ մի ուղղությամբ թշնամին ոչ մի հաջողություն չունի: Նրանք ճնշված են, նրանք դատապարտված են»: Մեկ այլ իրականությունում բազմաթիվ հրապարակումները ցույց են տալիս ռուսական և ուկրաինական բանակների ունեցած և՛ հաջողությունները, և՛ ձախողումները:

Պատերազմական այլ դրվագներում ևս քարոզչական նմանություններ կան: Օրինակ` հասարակական նախաձեռնությամբ կարվում են քողարկման ցանցեր` բանակի համար: Սա արվում էր ցույց տալու, թե որքան համախմբված է հասարակությունը և ինչպես է պայքարում միասնական թշնամու դեմ: Կարելի է հիշել, թե ինչպես էր հասարակությունը քողարկման ցանցեր գործում հայկական բանակի համար:

^{Ուկրաինա}

^{Հայաստան}

Այս ամենը ցույց է տալիս, թե ինչպես են նույնանման քարոզչական տեխնոլոգիաների կիրառմամբ և՛ Նիկոլ Փաշինյանը, և՛ Վլադիմիր Զելենսկին կառավարում երկիրը, ինչպես են պատերազմական իրադրության պայմաններում իրենց սեփական ապաշնորհությունը կոծկելու համար մանիպուլացնում սեփական ժողովրդին։

Օգտագործված տեխնոլոգիաները ներկայացվածի մի մասն են: Շարքը պարբերաբար կթարմացվի:

Աղբյուր՝ AntiFake.am

Համաձայն «Հեղինակային իրավունքի եւ հարակից իրավունքների մասին» օրենքի՝ լրատվական նյութերից քաղվածքների վերարտադրումը չպետք է բացահայտի լրատվական նյութի էական մասը: Կայքում լրատվական նյութերից քաղվածքներ վերարտադրելիս քաղվածքի վերնագրում լրատվական միջոցի անվանման նշումը պարտադիր է, նաեւ պարտադիր է կայքի ակտիվ հղումի տեղադրումը: