Վենետիկյան Բիենալեում (La Biennale Di Venezia) բացվել է 58-րդ արվեստի ցուցադրությունը: Այս տարի այն կրում է «Միգուցե դու ապրում ես հետաքրքիր ժամանակներում» (“May You Live In Interesting Times”) կարգախոսը:
Այս տարվա գլխավոր «Ոսկե առյուծ» մրցանակին արվեստի բնագավառում արժանացել է Լիտվան՝ ներկայացնելով «Արև և ծով» (“Sun&Sea” (Marina)) ցուցադրությունը:
Հաղթող՝ «Արև և ծով» ցուցադրությունը
Ինչպես նախորդ տարիներին, այս անգամ ևս Հայաստանը մասնակցել է ժամանակակից արվեստի հեղինակավոր ցուցադրությանը: Սակայն, թե ինչ առնչություն ուներ Հայաստանի ցուցադրությունը հեղինակավոր ցուցահանդեսի կարգախոսի և ձևաչափի հետ, կհասկանաք ցուցադրությունը տեսնելուց հետո։
Նշենք, որ ցուցահանդեսի ղեկավար, լոնդոնյան Հեյվորդ պատկերասրահի տնօրեն ամերիկացի Ռալֆ Ռուգոֆֆը, ով հայտնի է իր նորարարական մոտեցումներով, պատմում է, որ այս տարի ցուցահանդեսում ներկայացված են արվեստի գործեր, որոնք արտացոլում են ժամանակակից կյանքի վտանգավոր հանգամանքները, ինչպես նաև այն, ինչը սպառնում է քանդել ավանդույթները, ինստիտուտները և «հետպատերազմյան կարգի» հաստատած հարաբերությունները:
«Ցուցահանդեսի հոգին նրա «բացությունն է», էքսպերիմենտները, փորձարարությունը», - ասել է Ռուգոֆֆը:
Իհարկե դժվար չէր կռահել, թե ինչով կներկայանային կամ ինչ անվան ներքո կներկայացվեին հայկական տաղավարները նոր կառավարության կողմից։
ՀՀ Մշակույթի նախարարության այս տարվա ներշնչանքը «թավշյա, ոչ բռնի, ժողովրդական հեղափոխությունն» էր: Մշակույթի նախարարությունը ցուցահանդեսի համար ընտրել էր «Հեղափոխական զգայունություն» (“Revolutionary Sensorium”) վերնագիրը։
Ժամանակակից արվեստի հեղինակավոր ցուցադրության Հայաստանի մասնակցության պաշտոնական trailer-ում ներկայացվել է ապրիլ-մայիսյան իրադարձությունների ընթացքում ցույցերից, ոստիկանների հետ բախումներից հատվածներ։
Ցուցահանդեսի պաշտոնական էջի Հայաստանին վերաբերող բաժնում կարդում ենք, որ պատասխանատուն մշակույթի նախարարի պարտականությունները կատարող Նազենի Ղարիբյանն է, իսկ համակարգողը՝ Նարինե Առաքելյանը: Ցուցահանդեսին մասնակցում է «ArtlabYerevan» ստեղծագործական խումբը (Գագիկ Չարչյան, Հովհաննես Մարգարյան, Արթուր Պետրոսյան, Վարդան Ջալոյան)։
Տաղավարներում «հեղափոխության խրոնիկան» պատկերող լուսանկարներն են, իսկ տաղավարից դուրս ներկայացվում է այդ օրերին կանանց կողմից ցուցադրական անհնազանդության գործողությունը: Այլ խոսքերով՝ ներկայացվում է «շերեփներով ակցիան»: Ակցիայի մասնակիցներն են Գայանե Այվազյանը, Ռուզաննա Գրիգորյանը, Աննա Նիկողոսյանը և Աննա Ժամկոչյանը:
Հայկական տաղավարում ցուցադրված նկարներից
«Կանանց կողմից ցուցադրական անհնազանդության գործողություն (շերեփներ)» ցուցադրություն. մտահղացումը՝ Նարինե Առաքելյանի
Նկատենք, որ ի տարբերություն մյուս պետությունների և ի հակադրություն Հայաստանի նախորդ ցուցադրությունների՝ Հայաստանը այս տարի ներկայանում է ցուցադրության ընդհանուր տրամաբանությունից դուրս ծրագրով. դրոններով արված լուսանկարներ, շերեփների համերգ գոնդոլում և այլն, այլ կերպ ասած՝ զրո ստեղծարարություն և մշակույթ։
Այլ պետությունների ցուցադրությունները Հայաստանի ցուցադրության հետ համեմատելու դեպքում այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ Հայաստանի ցուցադրությունը պատրաստվել է դպրոցական տարիքի սիրողական լուսանկարիչների լուսանկարներից: Միգուցե Մշակույթի նախարարությունն այս միջոցով փորձել է կյանքի կոչել ՀՀ ԱԺ փոխխոսնակ Ալեն Սիմոնյանի այն հայտարարությունը, որ «ՀՀ-ում ապրիլ-մայիսին տեղի ունեցած զարթոնքը պետք է շատ երկար ուսումնասիրվի, գիտություն դառնա և մնացած երկրներ արտահանվի» և սրանք կառավարության առաջին քայլերն են դա իրականություն դարձնելու համար։ Սակայն ի՞նչ առնչություն ունի դա հեղինակավոր արվեստի ցուցադրության, այս տարվա կարգախոսի, ձևաչափի կամ առհասարակ մշակույթի հետ։
Ցուցահանդեսից այնպիսի տպավորություն է ստեղծվում, որ Նազենի Ղարիբյանի նշանակումից հետո Հայաստանում վերացել են արվեստագետները և միջազգային ներկայացման արժանի մշակութային գործերը, իսկ մշակույթ համարվում է այն, ինչն անցնում է «հեղափոխության» պրիզմայով։
Հիշեցնենք, որ 2015թ. Հայաստանը շահել էր «Ոսկե առյուծ» գլխավոր մրցանակը՝ հետաքրքիր շարքով ներկայացնելով Հայոց ցեղասպանությունը:
2015 թ. գլխավոր մրցանակ ստացած ցուցադրությունից հատված
Այս տարվա Հայաստանի ցուցադրությունն ամբողջությամբ՝ https://armenianpavilion2019.com/
Հեղինակ՝ Մելինե Հայրապետյան