.png)
Վերջերս մամուլում և սոցցանցերում կրկին թարմացել է ֆեյքերի թեման։ Թեմայի տարածմանը նպաստեց ՀՀ վարչապետի մամլո խոսնակ Վլադիմիր Կարապետյանի պաշտոնանկությունը և դրա կապը «Հանրային կապերի և տեղեկատվության կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի հիմնական գործառույթների թերացումների հետ, որն իր աշխատանքը կատարելու փոխարեն, ըստ հանրային ընկալումների, զբաղված է «ֆեյքերի ֆաբրիկա» աշխատեցնելով։
Տարածվող քննարկումների համաձայն՝ «ֆեյքերի ֆաբրիկան» զբաղված է իշխանության ներկայացուցիչներին, մասնավորապես` Նիկոլ Փաշինյանին սոցցանցերում սատարելու գործով և հանրային ընկալումների վրա ազդեցություն գործելով:
Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցում աշխատող կեղծ օգտահաշիվների վերաբերյալ AntiFake.am-ը նախորդ տարվա ընթացքում մի քանի հրապարակումներ է արել.
- 116 կեղծ օգտահաշիվներ, որոնք հավանել և մեկնաբանություններ են գրել Նիկոլ Փաշինյանի՝ մարտի 16-ին Մատենադարում տեղի ունեցած մամլո ասուլիսի՝ ֆեյսբուքյան էջով հեռարձակվող ուղիղ եթերի ներքո։
- Մանիպուլյացիաներ անող 140 կեղծ օգտահաշիվներ, որոնք ֆեյսբուք սոցիալական ցանցում սատարում են Նիկոլ Փաշինայնին։
- 50 կեղծ օգտահաշիվներ, որոնք «սրտիկում են» Նիկոլ Փաշինյանի բանաստեղծությունը։
- Կեղծ օգտահաշիվներ, որոնք «փոթորիկ են բարձրացրել» Մարիա Զախարովայի գրառման ներքո։
- Կեղծ օգտահաշիվներ, որոնք վիրավորում և հայհոյում են սևազգեստ մայրերին:
Նշենք, որ AntiFake.am-ը շարունակում է կեղծ օգտահաշիվների մոնիթորինգը Ֆեյսբուք սոցիալական ցանցում, որոնց արդյունքները պարբերաբար ներկայացնում ենք հանրությանը։
Այս հրապարակմամբ կանդրադառնանք վերջերս Հանրային խորհրդի նախագահ նշանակված Ստյոպա Սաֆարյանի հրապարակումները հավանող ֆեյքերին, որոնք արդեն որոշ ժամանակ է «աշխատում են» Ստյոպա Սաֆարյանի ֆեյսբուքյան էջում՝ տպավորություն ստեղծելով, թե նրա արտահայտած մտքերը արժանանում են ավելի մեծ թվով անձնանց հավանությանը: Նկատենք, որ ավելի մեծ թվով հավանության են արժանանում Սաֆարյանի այն գրառումները, որոնք ունեն քարոզչական բնույթ: Այսպես, Սաֆարյանի սովորական գրառումները հավաքում են 100-200 լայք, իսկ քարոզչական բնույթի գրառումներն ունենում են 400, 500 և ավելի հավանումներ: Իսկ «Դիանա առ Դիանա բռնելու ենք։ ։) ՀՀ վարչապետ» գրառումն ունեցել է 1300-ից ավելի հավանում:
AntiFake.am-ը առժամանակ մոնիթորինգ է իրականացրել Ստյոպա Սաֆարյանի ֆեյսբուքյան էջում և առանձնացրել այն կեղծ օգտահաշիվները, որոնք «like», «ha-ha», «love» և այլ նշաններով արձագանքում են նրա գրառումներին՝ ներգործելով հանրային ընկալումների վրա: Նշենք, որ առանձնացված կեղծ օգտահաշիվների մեծ մասը «աշխատում է» նաև ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի ֆեյսբուքյան էջում՝ աջակցություն հայտնելով նրան և քննադատելով ու հայհոյելով նրա ընդդիմախոսներին: Կարելի է ենթադրել, որ Նիկոլ Փաշինյանի և Ստյոպա Սաֆարյանի համար «աշխատող» ֆեյքերը ուղղորդվում են մեկ վայրից, ինչպես օրինակ՝ «Entni Feyq Feyq», «Choco Choco», «Alen Sn Sayadyan», «Алик Кайфарик» անվանումներով և այլ էջերը:
Ի դեպ, մեր կողմից առանձնացվել են միայն այն օգտահաշիվները, որոնք Ֆեյսբուքի սահմանած բոլոր ստանդարտներով դասակարգվում են ֆեյք օգտահաշիվների շարքին։ Սակայն, ինչպես հայտնի է, կան այնպիսի կեղծ օգտահաշիվներ, որոնց էջում առկա են իրական մարդկանց լուսանկարներ, որոշակի կենսագրություն: Նրանց գործունեությունն ավելի վտանգավոր է, քանի որ այդ էջերը հեշտությամբ կարողանում են մանիպուլյացիաներ անել Ֆեյսբուքում։ Միևնույն ժամանակ նման օգտահաշիվները բացահայտելն էլ ավելի դժվար է, քանի որ իրական անձի հետ շփոթելու հավանականությունը մեծ է։
Այսպիսով, այս հրապարակմամբ ներկայացնում ենք Ստյոպա Սաֆարյանի ֆեյսբուքյան էջում նրա գրառումները «հավանող» ակնհայտ 100 կեղծ օգտահաշիվներ, հաջորդ հրապարակմամբ կներկայացնենք Սաֆարյանի էջում հանրային ընկալումների վրա ազդեցություն ունեցող կեղծ օգտահաշիվների նոր ցուցակ։
Նկատենք նաև, որ վերջին շրջանում տարածվող ֆեյքերի վերաբերյալ լուրերի թիրախն ընդդիմության կողմը թեքելու համար «Հանրային կապերի և տեղեկատվության կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի աշխատակիցներից մեկը, որը, ըստ մեր ունեցած տեղեկությունների, համարվում է «ֆեյքերի ֆաբրիկան» համակարգողներից մեկը, ֆեյսբուքյան գրառում է կատարել և հայտնել, որ կհրապարակի ֆեյքային բանակի մի փոքրիկ ցուցակ։ Այնուհետև հրապարակել է 30 ֆեյսբուքյան օգտահաշիվ:
Իշխանության օգտին աշխատող կեղծ օգտահաշիվների կողքին, սակայն, հրապարակված «փոքրիկ ցուցակը» «ավազահատիկ է անապատի մեջ»։
Հետգրություն. Եթե հրապարակված ցուցակում առկա են իրական օգտահաշիվներ, ապա խնդրում ենք գրել AntiFake.am-ի ֆեյսբուքյան էջին օգտահաշիվը նույնականացնելու և ցուցակից հեռացնելու համար։
1. Lev France
https://www.facebook.com/france.bourgenbresse
2. Անի Ավետիս
https://www.facebook.com/profile.php?id=100029289874887
3. Goga Rubenovna
https://www.facebook.com/gog.rubenovna
4. Khachatryan Khachatryan
https://www.facebook.com/marat.khachatryan.54
5. JM Abl
https://www.facebook.com/profile.php?id=100005709162167
6. Lili Markosyan
https://www.facebook.com/vivi.kalla
7. Lili Sul
https://www.facebook.com/lili.vaxarshakyan
8. Ani Yan
https://www.facebook.com/iveta.gonzales.3
9. Arm Yan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100045170561600
10. Ka Ma
https://www.facebook.com/profile.php?id=100042461658366
11. Armine Soghomonyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100041582641796
12. Avetisyan Ruz
https://www.facebook.com/syuzi.meliqyan.948
13.Grisha Hamazaspyan
https://www.facebook.com/grisha.hamazaspyan.7
14. Arsen
https://www.facebook.com/profile.php?id=100040982987543
15. Mi Bzbza
https://www.facebook.com/AhnenerbeAR
16. Gohar Sargsyan
https://www.facebook.com/gohar.sargsyan.5680899
17. Քր իստ
https://www.facebook.com/profile.php?id=100039885991390
18. Королина Аракелян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100038977503296
19. Vahagn Musheghyan
https://www.facebook.com/vahagn.musheghyan.9
20. Հայկ Վետունց
https://www.facebook.com/profile.php?id=100037320979331
21. Solar Lights
https://www.facebook.com/hovo.koroghlyan.5
22. Babayan Sergey
https://www.facebook.com/babayan.sergey.35
23. Z-yan Z-yan
https://www.facebook.com/anun.hayranun.96
24. Алик Кайфарик
https://www.facebook.com/alik.kaifarik
25. Gayane Hunanyan
https://www.facebook.com/gayane.hunanyan.148
26. Artur Grigoryan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100030514951905
27. Entni Feyq Feyq
https://www.facebook.com/entnifeyq.feyq
28. Shagan Adb-yan
https://www.facebook.com/shagan.adbyan
29. Սեր Ս-յան
https://www.facebook.com/duxov.duxov.752487
30. Mikael Hakobyan
https://www.facebook.com/mikael.hakobyan.9
31. Karen Gevorgyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100028275432796
32. Amigoo Amigoyan
https://www.facebook.com/tigran.nersisyan.944
33. La Rose
https://www.facebook.com/la.rose.56211497
34. Karen Jan
https://www.facebook.com/erik.vardanyan.942
35. Сохик Наэарян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100026700853125
36. Lida Ananyan
https://www.facebook.com/lida.ananyan.98
37. Goharik Gevorkyan
https://www.facebook.com/goharik.gevorkyan.75
38. Արա Հակոբյան
https://www.facebook.com/vova.vovayan.1
39. Haykuhi Hakobyan
https://www.facebook.com/haykuhi.hakobyan.391
40. Anna Anna
https://www.facebook.com/profile.php?id=100018765106384
41. Аня Оганесова
https://www.facebook.com/profile.php?id=100018341020688
42. Nat Lucina
https://www.facebook.com/natalie.lucina
43. Anahit Potoghlyan
https://www.facebook.com/anahit.potoghlyan
44. Sabet Israyelyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100012919566708
45. Ազատ Հայաստան Ինքնիշխան
https://www.facebook.com/neuu.bubu.n
46. Sisak Pastafarian
https://www.facebook.com/profile.php?id=100012316359301
47. Нат Багдасарян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100012227082709
48. Маро Григорян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100011961067219
49. Anahit Aleqsanyan
https://www.facebook.com/arinka.arinka.180
50. Aida Javakhyan
https://www.facebook.com/aida.javakhyan
51. Emin Torosyan
https://www.facebook.com/emin.torosyan.3
52. Жора Мартиросов
https://www.facebook.com/jorikmoriki
53. Vahe Yan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100009690013656
54. Vazgen Ghazaryan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100009346762055
55. Alen Sn Sayadyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100009249036901
56. Анаида Аветисян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100009210763945
57. Ando Hay
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008910876527
58. Nelly Asatryan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008891148390
59. Haykakan Xohanoc
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008882475758
60. Arina Zakaryan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008624048180
61. Liana Khalatyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100008217679017
62. Sveta Soghomonyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100007661254379
63. Argam Vardanyan
https://www.facebook.com/argam.vardanyan.31
64. Artyom Jan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100006939341394
65. Kar Alina
https://www.facebook.com/Allina.Karapetyan
66. Eva Mkrtchyan
https://www.facebook.com/eva.mkrtchyan.5
67. Алина Арутюнян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100006317502665
68. Meri Yan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100006031907346
69. Alina Grigoryan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100005946100252
70. Anahit Nalbandyan
https://www.facebook.com/profile.php?id=100005798596890
71. Nina Grigoryan
https://www.facebook.com/nina.grigoryan.984
72. Арман Давтян
https://www.facebook.com/profile.php?id=100004632541117
73. Petros Petoyan
https://www.facebook.com/petros.petoyan.14
74. Aram Abrahamyan
https://www.facebook.com/aram.abrahamyan.77
75. Liana Alexanyan
https://www.facebook.com/linana.alexanyan
76. Markosyan Knarik
https://www.facebook.com/sera.mark
77. Микаэл Оганнес
https://www.facebook.com/miqayel.martirosyan
78. Солей Солей
https://www.facebook.com/Soleeeeil
79. Kristine Davtyan
https://www.facebook.com/kristine.davtyan.7
80. Beno Markosyan
https://www.facebook.com/beno.markosyan
81. Lusine Harutyunyan
https://www.facebook.com/lusine.harutyunyan.587
82. Նարեկ Շահինյան
https://www.facebook.com/narek.shahinyan.5
83. Susanna Manukyan
https://www.facebook.com/susanna.manukyan.54
https://www.facebook.com/ssargsan
85. Elinar Nanyan
https://www.facebook.com/elinar.nanyan
86. Sahak Muradyan
https://www.facebook.com/sahak.muradyan
87. Davit Sirekanyan
https://www.facebook.com/mherovich
88. Giorgio Armani
https://www.facebook.com/profile.php?id=100029436560599
89. Hagop Thomasian
https://www.facebook.com/hagop.thomasian
90. Susanna Simonyan
https://www.facebook.com/susanna.simonyan.56
91. Choco Choco
https://www.facebook.com/profile.php?id=100044823408231
92. Грант Егорович
https://www.facebook.com/profile.php?id=100028155284249
93. Ազատ Ասատրյան
https://www.facebook.com/profile.php?id=100042112812015
94. Lina Yan
https://www.facebook.com/lina.yan.545
95. Leon Hay
https://www.facebook.com/leon.hay.982
96. Hayastan France
https://www.facebook.com/armenie.france.90
97. Elina Kakana
https://www.facebook.com/elina.kakana.1
98. Anna Abrahamyan
https://www.facebook.com/anna.abrahamyan.902
99. David Graf
https://www.facebook.com/david.graf.3785
100. Misha Tonoyan
www.facebook.com/michael.tonoyan.1
